Profesyonel Bir Seçimde Kişilik Testleri

Bu makalede kişilik testleri çeşitlerini, bunların adaya ve iş verene sağladığı avantajlarını, işe alım süreçlerinde profesyonel seçimin neden bir parçası olduğunu ele alacağız.

Kişilik Testinin Önemli Özellikleri

Kişilik testlerinin en yaygın özelliklerini sıraladığımız bu bölümde sıradan gelebilecek günlük hayatta bile öne çıkan özelliklerin kişinin kendini işe alım sürecinde nasıl yansıttığına kadar giden anlamlarını okuyacaksınız.

1. Sosyal Kişiliğin Ortaya Çıkışı

Bireylerin sosyal ortamlardaki davranışları, kariyer hayatlarında da önemli kişilik özelliklerinden biri olarak öne çıkar. Kişilik testleri çözüldükçe, bireyin dışa dönük mü yoksa içe dönük mü olduğu ortaya çıkar. Yani, bir kişilik testi çözerek sosyal bir ortamdaki davranışsal eğilimlerinizin sonuçlarını görebilirsiniz.

Aynı zamanda sosyal davranışlar, birey tarafından bilinçli şekilde yönlendirilip geliştirildiğinde, kariyer hayatında önemli bir artı sağlar. Kişi, yaptığı kişilik testi sonucunu inceleyerek içe veya dışa dönüklük özelliklerini detaylı şekilde öğrenir ve hayatındaki seçimlerini buna göre şekillendirebilir.

Genel olarak, kişilik testini öne çıkaran en önemli sonuçlardan biri, bahsettiğimiz bu sosyal kişiliktir. Sosyal kişiliğinize göre meslek tercihleriniz, hobileriniz ve hatta dinlediğiniz müzik türü bile farklılık gösterebilir. Başarılı olduğunuz alanları bulmak için kişilik testini yapmanızı ve sonucuna uygun araştırmalarla yön belirlemenizi öneririz.

2. Takım Çalışmasındaki Kişilik

Aslında sosyal kişilik sonuçları ile bağdaşan bu özellik, kişinin takım içerisindeki rolünü anlatır. Herkes lider olmak zorunda değildir. Çevremizde her ne kadar "lider"ler öne çıkartılsa da takım arkadaşları da aynı bir doktorun hemşireye ihtiyaç duyduğu kadar ihtiyaç duyar.

Kişilik testi işte tam olarak bunu ölçer. Kişinin takımdaki rolünü. Bu testin iyi veya kötü bir sonucu yoktur, bu testin sonucunu iyi veya kötü bir şekilde değerlendirme yapan kişi vardır. Kişilik testinizin sonucu olarak takımda hangi rol oynar kişilik çıkarsanız, bu rolü araştırmanız ve benimsemeniz önerimizdir.

3. Sorumluluklara Karşı Davranış

Takım çalışması dendiğinde aklımıza görev paylaşımı yani sorumluluklar gelir. Bu hem kişisel hem de kariyer hayatınızda çok değerli bir özelliktir. Kişilik testinizin sonucunda hayattaki ve kariyerinizdeki görevlerinize karşı sergilediğiniz sorumluluk duygunuzu da öğrenirsiniz.

Bu testler çözülmeden önce bile sorumluluk algısı oluşmaya başlar çünkü eğer bir iş başvurusu için yapıyorsanız bu da bir görevdir. İnsan beyni görevleri farklı algılar, zorunlu ve tercihen yapılan olarak ikiye ayırır. Kişi genel olarak tercihen yapılması gereken görevleri yapmakta zorlanabilir çünkü yapmama seçeneği de yapma seçeneği kadar olasıdır.

4. Strese Karşı Tepki

Sorumluluklarımızı da öğrendikten sonra kişinin hem kişisel hem kariyer hayatında gerek sorumlulukları olsun gerek ileriye doğru atacağı yeni bir adım olsun, bulunduğu süreç stres hormonunu tetikleyerek kişiyi hem fiziksel hem de psikolojik bir stres haline sokar.  

5. Açıklığa ve Yeniliğe Karşı Duruş

İlk dört özellik aslında birbiri ile çok yakından ilişkili iken bu başlık farklı bir test başlığı olarak görülebilir. İşe alım süreçlerinde dikkat edilen özelliklerden biri de şirkete kişinin kendisinden katabilecekleridir.

İşte tam da burada kişinin yeniliğe ve farklı fikirlere olan açıklığını ölçen kişilik testleri devreye giriyor. Sizin de bildiğiniz gibi her insan her konuda %100 anlaşamayabilir.

Işe Alım Sürecindeki Kişilik Testi Çeşitleri

Genel olarak en bilinen test 16 kişilik testi olsa bile aslında işe alım süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir diğer test tiplerini de bu bölümde inceleyeceğiz.

1. Beş Faktör (Big Five) Kişilik Testi

Psikolojide “OCEAN” modeli olarak da bilinen bu test; dışa dönüklük, uyumluluk, sorumluluk, deneyime açıklık ve duygusal denge gibi beş temel kişilik özelliğini ölçer. Bir bireyin iş ortamındaki davranışları, bu faktörlere göre analiz edilerek değerlendirme yapılır. Büyük şirketlerin işe alım süreçlerinde sıkça tercih ettiği güçlü bir kişilik testi modelidir.

2. MBTI (Myers-Briggs Type Indicator)

MBTI, kişiliği 16 farklı tipi ayırarak bir kişinin karar alma, iletişim kurma ve bilgi işleme şekillerini analiz eder. Bir kişilik testini çözerek bireyin hangi tip olduğu belirlenir ve bu sonuç, kişinin hangi iş türüne daha uygun olduğunu anlamada yardımcı olur. Ancak her pozisyon için tek başına yeterli değildir, diğer testlerle desteklenmesi önerilir.

3. DISC Kişilik Testi

Bu kişilik tipi testi, bireyleri Dominance (Baskınlık), Influence (Etkileyicilik), Steadiness (Sakinlik) ve Compliance (Uyumluluk) başlıklarında değerlendirir. Takım içindeki rol dağılımı, iletişim tarzı ve stres altındaki davranışları öngörmek için oldukça kullanışlıdır. DISC testi, özellikle satış, liderlik ve yönetim pozisyonlarında tercih edilir.

4. Durumsal Yargılama Testleri

Bu testler, kişiye bir iş ortamı senaryosu sunarak nasıl tepki vereceğini ölçer. Analitik düşünme, problem çözme ve kriz yönetimi gibi becerileri ortaya çıkarır. Özellikle pozisyon bazlı değerlendirme yapmak isteyen insan kaynakları uzmanları tarafından kullanılır.

5. Psikolojik Değerlendirme Süreçleri

Bu testler yalnızca kişilik değil, aynı zamanda psikolojik dayanıklılık, motivasyon ve duygusal zekâ gibi özellikleri de ölçer. Daha çok yönetici veya stresli pozisyonlar için tercih edilen bu testler, bireyin işin genel dinamiğine uyum sağlayıp sağlayamayacağı hakkında bilgi verir.

Birçok farklı psikolojik test sunan web sitelerinden ulaşabilirsiniz.

Kişilik Testi Sonuçları İşverenlere Ne Sağlar?

Bahsettiğimiz gibi birçok özelliğinizi tanımanızı sağlayan bu kişilik testlerinin çeşit çeşit olmalarının en büyük sebeplerinden biri de işverenlerin ölçme değerlendirme sürecini yönetebilmeleridir.

1. Adayın İşe Ne Kadar Uygun Olduğunu Görmek

Her iş alanında farklılık gösteren gereklilikler bulunur. Bunlar her zaman bilgi dayanıklı olmaz, kişilik özelliklerini de oluştururlar. En bariz olanlar sanat alanındadır mesela. Bir kişinin yaratıcı ve açık bir kişiliği varsa ona sanatçı demeyi uygun görebiliriz.

2. Takım Dinamiklerine Katkı Sağlayıp Sağlamayacağı

Başta bahsettiğimiz özelliklerden birisi de takım içi gösterilen rol. Örneğin pazarlama alanına başvuran adayın takım içi dinamiklere göre değerlendirme yapılmasına öncelik gösterilir. Eğer siz de kişilik testi sonucunda takım ile çalışmaya daha yatkın olduğunuzu görüyorsanız işvereniniz de ona göre bir pozisyonu uygun görür.

3. İleride Doğabilecek Uyumsuzlukları Öngörmek

Kişilik testlerinin sonuçlarında gözlemlenen özellikler aynı zamanda geleceğe de yatırım demektir. İşveren şirketi tanıyan, geçmişe göre düzenlenmiş gelecek planlarına hakim olan kişi olarak adayın kişilik testi sonucuna göre pozisyondaki geleceğine karşı yorumlamada bulunabilir.

4. Doğru Pozisyona Doğru Kişiyi Yerleştirmek

Hem işe alım sürecinde hem terfi süreçlerinde veya pozisyon değişikliği kararlarında doğru kişiyi doğru pozisyona koymak o şirketi ileriye taşımakta büyük önem arz eder. İşverenler adayın veya çalışanın kişilik testi cevap ve sonuçlarına göre doğru pozisyona yerleşimini gerçekleştirir.

Adaylar için Kişilik Testinin Faydaları Nelerdir?

1. Kişinin Kendini Daha İyi Tanıması

Kişilik testi, bireyin kendini daha yakından tanımasına yardımcı olur. Kişinin kendini ifade etme biçimi, karar alma şekli ve sosyal ortamlardaki tavrı gibi pek çok özelliği bu testler aracılığıyla ortaya çıkar. Bu da kişinin hem kişisel gelişimi hem de kariyer planlaması açısından önemli bir farkındalık sağlar.

2. Zayıf ve Güçlü Yönlerini Belirlemesi

Her bireyin bir şekilde güçlü olduğu alanlar ve geliştirmesi gereken yönleri vardır. Kişilik testleri, adayın hangi konularda başarılı olduğunu ya da zorlandığını objektif bir şekilde analiz eder. Böylece kişi, profesyonel hayatta doğru alanlara yönelme şansı elde eder. Bu tür bir değerlendirme, kariyer planlamasında yol gösterici olur.

3. İşverenle Olan Uyumunu Gözlemlemesi

Adaylar, kişilik testi sonuçlarına bakarak işverenle olan kültürel veya ekip içi uyumlarını gözlemleyebilirler. Aynı zamanda, doğru işe alım sürecinde kendilerine en uygun pozisyonu belirlemelerine yardımcı olur. Bu sayede hem işveren hem de aday için uzun vadede verimli ve başarılı bir çalışma ortamı oluşur.

Kişilik Testlerinin Sınırları ve Yanılgılar

1. Testin Zaman ve Ortam Koşullarına Göre Değişmesi

Kişilik testleri, psikolojik bir değerlendirme sundukları için testin yapıldığı zaman dilimi, kişinin ruh hali veya bulunduğu ortam sonuçları etkileyebilir. Bu da kişisel özelliklerin tam olarak yansıtılamamasına neden olur. Testi çözen bireyin o anki stresi, yorgunluğu ya da motivasyonu farklı bir kişilik tipi ortaya çıkarabilir.

2. Her Pozisyona Aynı Testin Uygun Olmaması

İşe alım sürecinde kullanılan testlerin tüm pozisyonlara uygun olduğunu düşünmek, önemli bir yanılgıdır. Özellikle farklı kişilik tipleri farklı alanlarda daha başarılı olabilirken, tek bir kişilik testiyle tüm adayları değerlendirmek doğru sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle işe uygun test türü dikkatle seçilmelidir.

3. Adayın Bilinçli Olarak Yanıltıcı Cevaplar Vermesi

Kimi zaman adaylar, testi gerçek kişiliklerini değil de "ideal" olanı yansıtacak şekilde yanıtlayabilir. Bu da kişilik testinin doğruluğunu ve işe uygunluk analizini zedeler. Özellikle işe alınmak isteyen bir birey, beklentilere göre cevap vererek testi manipüle edebilir.

4. Sadece Kişilik Testine Dayalı Kararların Riskleri

Kişilik testleri önemli bir araç olsa da, işe alım sürecinde tek başına belirleyici olmamalıdır. Sadece bu testlere dayanarak verilen kararlar, adayın teknik becerileri, deneyimi ya da kültürel uyumu hakkında eksik değerlendirmelere yol açabilir. Kişilik testi, bir dizi değerlendirme süreci içinde destekleyici olarak kullanılmalıdır.

SONUÇ

Sonuç olarak kişilik testlerinizi çözüp kendinizi değerlendirmeniz, gerekli durumlarda şirketlerin kişilik testlerine katılım göstermeniz kendi gelişiminiz ve kariyer hayatınızda önemlidir. Kişilik testleri bilinçli bir şekilde çözülmeli ve içinizden gelen şekilde cevaplamalısınız. Hayatınızda bu testler büyük bir rol oynar. Kişilik tipi tesleri kendi gelişiminiz ve kendinizi tanımanız için ortaya koyulmuş en büyük fırsatlardan biridir.